“Willen kunnen schrijven met metaal op metaal”
Daar start mijn verhaal…
Ik was al heel lang gefascineerd door het gegeven om met metaal te kunnen schrijven. Letterlijk schrijven mét metaal op metaal.
Buiten wat geëxperimenteer met een elektrische laspost, kwam ik echter niet verder dan wat moedige pogingen en bereikte ik helemaal niet het resultaat dat ik in gedachte had. Tot ik in contact kwam met Jef De Cock, beeldhouwer en kunstenaar die woont en werkt in zijn Atelier Remise, het oude koetshuis in het gemeentelijk park van Wijnegem.
Gedreven door de passie om creatief met ijzer te kunnen omgaan volgde ik bij Jef de cursus creatief elektrisch lassen. Geen opleiding constructielassen en geen grote theorieën maar een zeer praktische hands-on cursus – ‘leren door het zelf te doen’. Een cursus waar je de mogelijkheden van een elektrische laspost ontdekt en verrassend genoeg is dat véél meer dan enkel wat stukken ijzer aan elkaar lassen.
Via een aantal eenvoudige oefeningen (en daar ben je na een goed uur in de cursus al mee bezig) heb je de eerste basishandelingen al te pakken en wordt de honger alleen maar groter om verder te ontdekken en te experimenteren. Gedurende 4 volledige zaterdagen leerde ik hoe je met een elektrische laspost ongelooflijk creatieve dingen kan doen. Dingen waar je totaal niet van verwacht dat ze mogelijk zijn.
De cursus is zo opgebouwd dat je elke aangeleerde techniek meteen toepast op je eigen werkstuk. Je leert dus letterlijk al doende en je hebt onmiddellijk resultaat van je werk. Na een kort ‘praktisch’ stukje theorie over de veiligheid bij het lassen, het gereedschap en de lastechniek op zich, ga je meteen van start. Alle technieken die je aanleert worden toegepast in 2 werkstukken die je maakt.
Bij het eerste stuk leer je werken met rond ijzer en dun plaat materiaal. Je leert zowel de lastechnieken als hoe het materiaal zich gedraagt.
Aangeleerde basistechnieken
Lastechnieken
Verwarmen met laselektrode
Knippen en snijden van ijzer
Plooi- en buigtechnieken
Verbinden van verschillende materiaaldikten
Voor het tweede werkstuk krijg je de opdracht om een ‘kandelaar’ te maken. Hier worden alle basistechnieken hernomen en komen er een aantal nieuwe technieken aan bod.
Het leuke eraan is dat er geen ‘vaste opdracht’ is. Je hoeft dus geen voorbeeld na te maken. De nodige technieken worden je aangeleerd maar je moet ze toepassen naar eigen aanvoelen en zo vormt er zich steeds een uniek stuk dat je zelf creëert naar je eigen fantasie.
“En dan stoot je op een aantal beperkingen …
en toch wil je verder gaan”
Na een aantal jaren ‘gelast’ en ‘gecreëerd’ te hebben stootte ik op de beperkingen verbonden aan het elektrisch lassen.
Je kan er geen al te dunne plaat mee lassen, bij het verwarmen van je materiaal ‘beschadig’ je je ijzer, je kan er geen grotere oppervlakte mee verwarmen, de warmte is niet te doseren, je kan er geen fijn werk mee uitvoeren… allemaal dingen die ik bijkomend wou kunnen maar vooral nodig had om mijn ideeën te verwezenlijken.
De stap was snel gezet naar de cursus gaslassen bij Jef De Cock waar een totaal nieuwe wereld voor me openging. Nog veel meer dan bij het elektrisch lassen ontdek je een waaier aan mogelijkheden en technieken die je helpen je grenzen écht wel te verleggen.
Je kan plotseling veel meer richtingen uit waar je daarvoor zelfs niet kon aan beginnen.
“Ik raad wel iedereen aan om eerst het elektrisch lassen goed onder de knie te krijgen. Vooral omdat je er enorm veel uit leert. Desondanks de beperkingen waarmee je geconfronteerd wordt, geeft het je rijke inzichten en vooral voeling met het materiaal waarmee je werkt.”
“Bijkomend ‘daagt het ijzer je uit’ om dingen te proberen. Je gaat noodgedwongen op zoek naar oplossingen en met wat creativiteit spring je al heel ver.”
Tijdens de cursus gaslassen krijg je opnieuw 2 opdrachten. De eerste opdracht is het maken van een beeld naar model van je eigen hand.
Je vindt meer foto’s en info terug bij de blog realisaties omtrent dit werk.
De tweede opdracht bestaat uit het maken van een ‘bol’ met een ijzeren en een messing helft. Vertrekkende van 2 ronde platte schijven ‘hamer’ je beide helften.
Nadien moet je ze braseren om tot de bol te komen.
Bijkomende technieken
Gasmengsel + lastechniek
Inzicht en materiaalkeuze
Stuiken en rekken (warm/koud)
Plaatmateriaal bewerken
Verschillende materiaalsoorten verbinden
“En zo ben ik aan het lassen gegaan…”
… ondertussen noem ik het zelfs ‘boetseren’ met metaal.
In de voorbije jaren heb ik al heel wat zaken gecreëerd, gaande van figuratieve beelden tot zeer praktische zaken en zelfs regelmatig kleine herstellingen allerhande. Op de pagina realisaties vind je een greep uit de zaken die ik reeds maakte of waaraan ik momenteel werk.
Uiteraard heb je een aantal minimum gereedschappen nodig om van start te kunnen gaan maar met beperkte middelen spring je al ver. Met een eenvoudige elektrische laspost kan je reeds aan de slag. Het is wel gemakkelijk om te werken met een inverter (elektronisch te regelen laspost) omdat je dan zeer eenvoudig de stroom kan regelen, daar waar het met een draadgewikkelde laspost net iets omslachtiger is.
In de loop der jaren heb ik mijn ‘atelier’ stelselmatig uitgebouwd. Een overzicht van de belangrijkste gereedschappen die ik gebruik vind je hieronder :
Laspost – Lorch 150
Rollerflame (Airliquide)
Lasset – Gloor
Lastafel
(Eigen maak)
Staartbankschroef
Plaatschaar
Aambeeld
(Smeedtangen eigen maak)
Hamers
Smidsvuur
(Eigen maak)
Slijpmolen
Schuurmolen
Stalen borstel
Gereedschappen allerlei
Buiten ‘echte gereedschappen’ zoals hierboven vermeld moet je zelf soms op zoek naar creatieve oplossingen. Door gebruik te maken van allerlei handige hulpmiddeltjes kan je leuke dingen bereiken. Een buis om ringen rond te plooien, een ronde schijf als ‘plooimal’, een U-vormige shackle (harpsluiting) om ijzer te kunnen plooien, …
Of door je eigen gereedschap aan te passen kan je nog een stapje verder gaan. Vb. op de foto zie je een standaard bolhamer waarvan de schacht langs beide zijden verlengd werd. De hamer werd verlengd door er een oude steenbeitel tussen te lassen. Handig als je dieper in je werkstuk moet geraken.
